Dünya Sağlık Asamblesi'nden Küresel Sağlığa Tarihi Adımlar: Antimikrobiyal Direnç ve İklim Krizi için Yeni Eylem Planları Yolda

CENEVRE – Yetmiş sekizinci Dünya Sağlık Asamblesi’nde (WHA78) alınan kritik kararlar doğrultusunda, ülkeler 2026’da sunulacak yeni Antimikrobiyal Dirençle Mücadele Küresel Eylem Planı (GAP) üzerinde uzlaşmaya vardı. Ayrıca, iklim değişikliği ve sağlık ilişkisini önceleyen 2025-2028 dönemi için Küresel Eylem Planı resmen kabul edildi.

Bakteriyel Dirence Karşı %10 Hedefi

Dünya genelinde bakteriyel antimikrobiyal direnç (AMR) kaynaklı ölümler 2021 itibarıyla yaklaşık 4,71 milyon olarak kayıtlara geçti. Bu çarpıcı veri doğrultusunda GAP'ın güncellenmesi kararı alındı. Yeni plan, 2030 yılına kadar bakteriyel AMR ile ilişkili ölümlerde %10’luk bir azalmayı hedefliyor.

Küresel plan, BM Genel Kurulu’nun 2024'teki Yüksek Düzeyli AMR Toplantısı’nın sonuçlarına uygun olarak tasarlanacak. Plan, ülkelerin “Tek Sağlık” (One Health) yaklaşımını benimseyerek insanların, hayvanların ve ekosistemlerin sağlığını entegre biçimde ele almasını öngörüyor.

Dörtlü Ortaklıkla Uygulama Güçlenecek

DSÖ'nün yanı sıra, FAO (Gıda ve Tarım Örgütü), UNEP (Çevre Programı) ve WOAH (Hayvan Sağlığı Örgütü) bu süreçte etkin rol oynayacak. Bu dört kuruluş, güncellenmiş eylem planını üye devletler ve paydaşlarla birlikte hazırlayarak gözetim, tanı, tedaviye erişim, araştırma ve farkındalık alanlarında ilerlemeyi hızlandırmayı hedefliyor.

İklim Değişikliği Artık Sağlık Meselesi

Asamble, sağlık sistemlerinin iklim krizine karşı daha dirençli hale getirilmesini öngören 2025–2028 İklim Değişikliği ve Sağlık Küresel Eylem Planı’nı da onayladı. Plan, COP ve Şubat 2025'teki Yürütme Kurulu toplantısında belirlenen öncelikler üzerine inşa edildi.

Bu kapsamda, üye devletlere şu başlıklarda destek sağlanacak:

Plan, DSÖ’nün sağlık-iklim kesişiminde küresel liderliğini pekiştirmeyi ve ülke düzeyindeki somut adımları koordine etmeyi amaçlıyor.

Genel Direktör'den Kapanış Mesajı

DSÖ Genel Direktörü, Asamble’nin kapanışında yaptığı konuşmada şunları vurguladı:

“Küresel sağlığı tehdit eden iki temel kriz olan antimikrobiyal direnç ve iklim değişikliği karşısında gösterilen bu kararlılık, dünya için bir umut ışığıdır. Bilim, iş birliği ve dayanışma ile bu tehditleri aşabiliriz.”

📄 Ek Belgeler ve Raporlar:

📌 Görseller için buraya tıklayın: Resim Galerisi – WHA78

Editör: Güven BOĞA