"Metan, en güçlü sera gazlarından biridir. Bununla mücadele etmek, küresel ısınmayı yavaşlatmanın en hızlı yollarından biridir."
BM uydu takibi, küresel ısınmanın yaklaşık üçte birinden sorumlu bir gaz olan büyük metan sızıntılarının tespitini büyük ölçüde iyileştirdi; ancak şirketler ve hükümetler uyarıların yalnızca yüzde 12'si civarında bir kısmına göre hareket ediyor.
Metan, 20 yıllık bir süre zarfında karbondioksitten 80 kat daha fazla ısınma potansiyeline sahip güçlü bir sera gazıdır.
Emisyonların azaltılması, hızlı ve elle tutulur iklim faydaları sağlayacaktır. BM Çevre Programı (UNEP), insan kaynaklı emisyonların yaklaşık yarı yarıya azaltılmasının yakın vadede iklim değişikliğini yavaşlatmanın en uygun maliyetli yollarından biri olduğunu bildiriyor.
UNEP, 2022 yılında petrol ve gaz sektörlerinden kaynaklanan istenmeyen metan sızıntılarını tespit etmek amacıyla bir uydu izleme sistemi başlattı.
Emisyonlarda 'eğriyi bükmek'
MARS (Metan Uyarı ve Müdahale Sistemi) olarak bilinen bu sistem, kokusuz, görünmez ve bu nedenle fark edilmesi zor olan emisyonlar hakkında şirketlerin ve ulusal yetkililerin harekete geçebilmesi için ücretsiz ve doğru bilgiler sağlıyor.
UNEP'in Uluslararası Metan Gözlemevi’nin 22 Ekim Çarşamba günü yayımladığı son yayına göre, eyleme geçilmesini gerektiren uyarıların sayısı geçen yıl yüzde 1'den yüzde 12'ye yükseldi.
Kurum, 2030 yılına kadar metan emisyonlarının üçte birini azaltma hedefine ulaşmak için daha fazla eyleme ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.
UNEP Başkanı Inger Andersen, " Metan emisyonlarının azaltılması, küresel ısınma eğrisini hızla değiştirebilir ve uzun vadeli karbonsuzlaştırma çabaları için daha fazla zaman kazandırabilir," diyor: "Ancak raporlamada kaydedilen önemli ilerleme, emisyonlarda kesintilere dönüşmeli."
Bayan Anderson, sektördeki tüm şirketleri, petrol ve gaz sektöründe metan emisyonlarının ölçümü ve azaltılması için dünya çapında bir standart olan Petrol ve Gaz Metan Ortaklığı 2.0'a katılmaya çağırdı. Bu ortaklık, dünyanın en büyük petrol ve gaz alım pazarı olan Avrupa Birliği'nin düzenlenmesinde temel teşkil ediyor.
MARS sistemi, şimdiye kadar ölçümün çok az yapıldığı kömür madenleri ve atık sahalarından kaynaklanan metan emisyonlarını da kapsayacak şekilde genişletiliyor ve UNEP, hala büyük ölçüde kömüre bağımlı olan çelik endüstrisinden kaynaklanan emisyonların tespitini artırıyor.
BM kuruluşu, raporunda çelik üretiminde kullanılan kömürden kaynaklanan metan emisyonlarına yönelik düşük maliyetli çözümlerin mevcut olduğunu, ancak sektörün karbonsuzlaştırılması çabalarında bunların büyük ölçüde göz ardı edildiğini belirtiyor.
Küresel Metan Taahhüdü Hakkında
Metan, Sanayi Devrimi'nden bu yana net ısınmanın üçte birinden sorumlu olan güçlü ancak kısa ömürlü bir iklim kirleticisidir. Enerji, tarım ve atık kaynaklı metan emisyonlarının hızla azaltılması, bu on yılda kararlı eylem çabalarımızda kısa vadeli kazanımlar sağlayabilir ve ısınmayı 1,5˚C ile sınırlama hedefine ulaşmayı mümkün kılarken, halk sağlığını ve tarımsal verimliliği iyileştirmek de dahil olmak üzere ortak faydalar sağlayan en etkili strateji olarak kabul edilmektedir.
Küresel Metan Taahhüdü (GMP), COP26'da Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından başlatılmış olup, birçok ülke de bu taahhütlere katılmıştır. GMP'ye bugün 159 ülke ve Avrupa Komisyonu katılmaktadır.
GMP, başlatıldığı günden bu yana metan azaltımı için benzeri görülmemiş bir ivme yarattı ve Enerji Yolu, Atık Yolu, Gıda ve Tarım Yolu, Metan Planları ve Politikaları, Metan Eylemi için Veri ve Metan Azaltımı için Finansman olmak üzere altı eylem alanında önemli çalışmalar yürütülüyor.
Bu tür çalışmalar, Küresel Metan Girişimi (GMI), Küresel Metan Merkezi (GMH), Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) ve Dünya Bankası gibi önde gelen uluslararası aktörlerin geniş bir yelpazesi tarafından desteklenmektedir.
Taahhüt'e katılanlar, 2030 yılına kadar küresel metan emisyonlarını 2020 seviyelerine göre en az yüzde 30 oranında azaltmaya yönelik kolektif bir çabaya katkıda bulunmak için gönüllü eylemlerde bulunmayı kabul ederler. Bu, ulusal değil küresel bir azaltma hedefidir.
GMP'ye uyum, metan emisyonlarını 1,5°C'lik hedeflerle uyumlu bir seviyeye düşürmenin yanı sıra insan ve ekosistem sağlığı, gıda güvenliği ve ekonomilerimiz için önemli faydalar sağlayacaktır. 2050 yılına kadar ısınmayı en az 0,2°C azaltma potansiyeline sahip olup, aşırı sıcaklar nedeniyle yılda 26 milyon ton ürün kaybını, 255.000 erken ölümü, 775 bin astım kaynaklı hastane yatışını ve 73 milyar saatlik iş gücü kaybını önleme potansiyeline sahiptir.
Taahhütte bulunanlar ayrıca, en üst düzey IPCC iyi uygulama envanter metodolojilerini kullanmaya doğru ilerlemeyi ve UNFCCC ve Paris Anlaşması kapsamındaki ulusal sera gazı envanter raporlamasının doğruluğunu, şeffaflığını, tutarlılığını, karşılaştırılabilirliğini ve eksiksizliğini sürekli olarak iyileştirmeyi ve kilit sektörlerde daha fazla şeffaflık sağlamayı taahhüt etmektedir.
Taahhüt, küresel eylemi hızlandırmayı ve Katılımcıların yerel eylemlerini destekleyecek teknik ve politika çalışmalarını ilerletmek için mevcut uluslararası metan emisyonu azaltma girişimlerine desteği güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Taahhüt ayrıca, özel sektörün, kalkınma bankalarının, finans kuruluşlarının ve hayırseverlerin Taahhüdün uygulanmasını desteklemede oynadıkları temel rolleri kabul etmekte ve onların çabalarını ve katılımlarını memnuniyetle karşılamaktadır.
