TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Adana Şubesi’nden Plastik Kirliliğine Karşı Acil Eylem Çağrısı
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) bu yıl 5 Haziran Dünya Çevre Günü temasını “Plastik Kirliliğine Son Vermek” olarak belirledi. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Dr. Mehmet Tatar, bu bağlamda yaptığı açıklamada plastik kirliliğinin çevresel, sosyal ve ekonomik boyutlarına dikkat çekerek kapsamlı çözüm önerileri sundu.
Her Yıl Üretilen 430 Milyon Ton Plastiğin Yarısından Fazlası Tek Kullanımlık
Dr. Tatar, dünya genelinde yılda 430 milyon ton plastik üretildiğini, bu miktarın üçte ikisinin ise tek kullanımlık ürünlerden oluştuğunu belirtti. Tek kullanımlık plastiklerin büyük çoğunluğunun doğaya bırakıldığını söyleyen Tatar, bu durumun kara, su ve deniz ekosistemlerinde telafisi zor zararlara yol açtığını vurguladı.
Plastik Kirliliği Yılda 600 Milyar Dolarlık Ekonomik Kayıp Yaratıyor
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) 2023 tarihli raporuna atıfta bulunan Dr. Tatar, plastik kirliliğinin ekonomik maliyetinin yıllık 300 ila 600 milyar dolar arasında değiştiğini belirtti. Bu maliyet; sağlık harcamaları, üretkenlik kaybı, balıkçılık ve turizm gibi sektörlerdeki zararları da kapsıyor.
Aynı rapora göre plastik üretim ve tüketim sistemlerinin dönüşmesi durumunda, 2040 yılına kadar 4,5 trilyon dolarlık bir ekonomik kazanç sağlanabileceği öngörülüyor.
Mikroplastikler Toprağı, Suyu ve Besin Zincirini Zehirliyor
Plastiğin doğada binlerce yıl boyunca çözünmeden kalabildiğini hatırlatan Dr. Tatar, bu atıkların zamanla mikroplastiğe dönüştüğünü ve başta tarım arazileri, yer altı suları, nehirler ve okyanuslar olmak üzere birçok alanı kirlettiğini ifade etti.
Mikroplastiklerin besin zinciri yoluyla insan bedenine kadar ulaşabildiğine dikkat çeken Tatar, bu parçacıkların hormonal bozukluklardan kansere kadar pek çok sağlık sorununa neden olabileceğini belirtti.
Yasalar Var Ama Yeterli Değil: Denetim ve Farkındalık Şart
Türkiye’de plastik poşet kullanımı gibi konularda bazı yasal adımlar atıldığını hatırlatan Dr. Tatar, ancak bu adımların UNEP’in önerdiği gibi bütüncül bir çerçevede ele alınmadığını vurguladı.
Başta merkezi hükümetler olmak üzere, yerel yönetimlerin de sorumluluk alarak etkili denetim sistemleri kurması gerektiğini belirten Tatar, çevresel okuryazarlık düzeyinin artırılması ve eğitim programlarının yaygınlaştırılması gerektiğini ifade etti.
Gezegen İçin Şimdi Harekete Geçme Zamanı!
Dr. Mehmet Tatar açıklamasını şu çağrıyla sonlandırdı:
“Gezegenimizi plastik kirliliğinden kurtarmak; iklim eylemi, sürdürülebilir üretim ve tüketim, okyanusların ve tatlı su kaynaklarının korunması, ekosistemlerin onarımı ve biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi adına somut adımlar atmakla mümkündür. 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nü, daha sağlıklı bir çevre ve sürdürülebilir bir gelecek için mücadelemizi yoğunlaştırmamız gereken hayati bir eşik olarak görüyoruz.”
