CHP Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) burs ve öğrenim kredilerinin artırılması ve asgari ücret artış oranına endekslenmesi amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kanun teklifi sundu.
“En büyük meselemiz gençlerdir” diyen Avşar, mevcut burs ve kredi tutarlarının öğrencilerin temel ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğunu belirterek, gençlerin eğitim hayatlarını sürdürebilmek için çalışmak zorunda kaldığını, hatta okulu terk edenlerin sayısının arttığını vurguladı.
“Yoksulluk, toplumsal sonuçları olan bir krizdir”
Kanun teklifinin gerekçesinde yoksulluğun ekonomik olduğu kadar sosyal ve toplumsal sonuçları olan bir kriz haline geldiğine dikkat çeken Avşar, yoksulluğun beslenmeden sağlığa, barınmadan ulaşıma kadar temel yaşam haklarını doğrudan etkilediğini ifade etti.
“17 milyondan fazla yurttaş temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor”
TÜİK verilerine işaret eden Avşar, Türkiye’de en az 17 milyon 821 bin yurttaşın en temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak düzeyde yoksul olduğunu belirtti. Yoksulluk oranının yüzde 21,2’ye yükseldiğini kaydeden Avşar, her 10 yurttaştan ikisinin yoksulluk sınırının altında yaşadığını söyledi.
Düşük asgari ücret, ağır vergi yükü ve adaletsiz gelir dağılımının “çalışan yoksulluğunu” derinleştirdiğini vurgulayan Avşar, 2024 yılında çalışan yoksulluğu oranının yüzde 10,7’ye ulaştığını hatırlattı.
“Yoksulluk kitlesel bir hal aldı”
Ücretlerin enflasyon karşısında hızla eridiğini belirten Avşar, işçilerin yaklaşık yarısının açlık sınırının altında bir asgari ücretle çalışmasının yoksulluğu kitlesel hale getirdiğini söyledi. Resmi verilere göre 2025 Eylül ayı itibarıyla dört kişilik bir ailenin açlık sınırının 27 bin 970 TL, yoksulluk sınırının ise 91 bin 109 TL olduğunu aktaran Avşar, asgari ücretin 22 bin 104 TL’de kaldığını ifade etti.
“Hanehalkı harcamaları iki katına çıktı”
Avşar, hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcamasının 2023’te 24 bin 383 TL iken, 2024’te neredeyse iki katına çıkarak 45 bin 344 TL’ye yükseldiğini belirterek, yoksulluğun en çok temel ihtiyaçlar üzerinden hissedildiğini kaydetti.
“Yaklaşık 20 milyon kişi sosyal yardıma muhtaç”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 2024 yılı faaliyet raporuna göre, sosyal yardımlardan yararlanan hane sayısının 4 milyon 574 bin 684 olduğunu hatırlatan Avşar, bu rakamın yaklaşık 20 milyon kişiye karşılık geldiğini söyledi.
“Öğrenciler ailelerinden yeterli destek alamıyor”
Avşar, 2024-2025 öğretim yılında Türkiye’de toplam 6 milyon 835 bin 115 yükseköğrenim öğrencisi bulunduğunu; öğrencilerin büyük bir bölümünün yurtlarda ya da kiralık evlerde yaşamak zorunda kaldığını ve mevcut ekonomik koşullarda aile desteğinin son derece sınırlı olduğunu ifade etti.
“Öğrenciler okulu donduruyor ya da terk ediyor”
Mevcut KYK burs ve kredi tutarlarının yetersizliğine dikkat çeken Avşar, önlisans ve lisans öğrencilerine 3 bin TL, yüksek lisans öğrencilerine 6 bin TL, doktora öğrencilerine ise 9 bin TL ödeme yapıldığını hatırlattı. Bu koşulların öğrencileri ya çalışmaya zorladığını ya da eğitimlerini yarıda bırakmaya ittiğini söyledi.
“Nitelikli eğitime erişim her gencin hakkıdır”
Kanun teklifiyle, KYK burs ve öğrenim kredilerinin net asgari ücrete oranlanmasını hedeflediklerini belirten Avşar, şu önerileri sıraladı:
-
Önlisans ve lisans öğrencileri için asgari ücretin üçte biri,
-
Yüksek lisans öğrencileri için asgari ücretin yarısı,
-
Doktora öğrencileri için asgari ücretin dörtte üçü oranında burs ve kredi verilmesi,
-
Tutarların her yıl net asgari ücret artış oranında otomatik olarak güncellenmesi.
Avşar, bu düzenlemenin gençlerin eğitimden kopmasını engelleyeceğini ve nitelikli eğitime erişimin her gencin temel hakkı olduğunu vurguladı.
