Anayasa Mahkemesi (AYM), hâkim ve savcı yardımcılarının sözlü sınava tabi tutulmasını öngören düzenlemenin iptaline ilişkin başvuruyu reddederken, eğitim ve sınavların yönetmelikle belirlenmesini öngören kısmı Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Karar, 10 Temmuz 2025 tarihinde E.2022/107 dosya numarasıyla verildi.
Sözlü Sınav Düzenlemesi Anayasa’ya Aykırı Bulunmadı
AYM, 7413 sayılı Kanun ile değiştirilen 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 10. maddesindeki “...ve sözlü...” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olmadığına hükmetti.
Mahkeme, söz konusu düzenlemenin yalnızca sınavın türünü belirlediğini, sınavın içeriği ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasların ise başka maddelerde düzenlendiğini belirtti. Daha önceki kararlarında da sözlü sınav yapılmasının kanun koyucunun takdiri olduğunu hatırlatan AYM, bu nedenle düzenlemenin mahkemelerin bağımsızlığına ve hâkimlik teminatına aykırılık taşımadığını ifade etti.
Eğitim ve Sınavların Yönetmelikle Belirlenmesi İptal Edildi
Mahkeme, hâkim ve savcı yardımcılarının eğitim süreçleri ile yazılı ve sözlü sınavlara ilişkin usul ve esasların Türkiye Adalet Akademisi tarafından yönetmelikle düzenlenmesine imkân tanıyan hükmü ise Anayasa’ya aykırı buldu.
AYM, kanunda sınavların içeriği, kapsamı, değerlendirme ölçütleri, sınavların kayıt altına alınması gibi temel ilkelerin yer almamasının yasama yetkisinin devredilemezliği ve kanuni düzenleme ilkelerine aykırı olduğunu belirtti. Bu konularda çerçevenin kanunla çizilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Sonuç olarak AYM, bu kısmın hukuki güvenlik ve belirlilik ilkeleriyle bağdaşmadığı gerekçesiyle iptal kararı verdi.
Sonuç
-
Sözlü sınav yapılmasına ilişkin düzenleme yerinde bulundu.
-
Eğitim ve sınavların yönetmelikle düzenlenmesini öngören hüküm iptal edildi.
AYM’nin gerekçeli kararında, hâkimlik ve savcılık mesleğinin nitelikleri gereği sınav ve eğitim süreçlerine ilişkin temel çerçevenin mutlaka kanunla belirlenmesi gerektiği vurgulandı.
