Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün raporuna göre artan üretim maliyetleri ve tedarik zincirlerinde yaşanan bozulmalar gıda ithalat faturasının 2 trilyon dolarla rekor seviyelere ulaşmasına neden oldu. Bu durumun yoksul ülkelerde gıda güvenliğini tehdit etmesi bekleniyor.
Gıda ithalatçısı ülkelerin tahıllardan bitkisel yağlara kadar temel ihtiyaç maddelerinde şişen fiyatlarla karşı karşıya kaldığı ve bu durumun gıda güvensizliğinin kötüleştiğine dair önemli bir işaret olduğu belirtildi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre, üretim maliyetleri artması ve tedarik zincirlerinin bozulmasıyla küresel gıda ithalat faturası Haziran ayında öngörülen rakamın 128,6 milyar dolar üstünde 1,94 trilyon dolara çıkarak rekor kırdı.
Roma merkezli kurumun Cuma günü yayımladığı raporda ekonomik olarak zayıf birçok ülkenin daha fazla ödeme yapmasına rağmen daha az gıda satın alabildiği uyarısında bulundu.
FAO'nun piyasalar ve ticaret birimi konuyla ilgili, "Bunlar, gıda güvenliği perspektifinden bakıldığında, ithalatçıların artan uluslararası maliyetleri finanse etmekte zorlandıklarını gösteren endişe verici işaretler" ifadelerini kullandı.
raporuna göre, artan gıda fiyatlarına ve para birimlerinin ABD doları karşısında değer kaybetmesine tepki olarak artışın hızının yavaşlaması bekleniyor .
'Endişe verici işaretler'
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından dünya genelinde gıda fiyatları yükseldi, ancak bir miktar düştü. Bu ülkeler birlikte, diğer tahıllar ve ilgili gıda maddelerine ek olarak tüm buğday ihracatının yaklaşık yüzde 30'unu üretiyor.
Küresel gıda ithalatı faturasındaki artışın büyük kısmı daha zengin ülkeler tarafından karşılanacak olsa da, artan gıda maliyetleri orantısız bir şekilde daha fakir ülkeleri etkiledi.
Düşük gelirli ülkeler için gıda ithalatı için toplam maliyetlerin, bu ülkeler için artan erişilebilirlik sorunlarına işaret ederek, hacim bazında yüzde 10 oranında küçüleceği tahmin edilmesine rağmen, neredeyse değişmeden kalması bekleniyor.
, “Bunlar, gıda güvenliği perspektifinden endişe verici işaretler olup, ithalatçıların artan uluslararası maliyetleri finanse etmekte zorlandıklarını ve potansiyel olarak daha yüksek uluslararası fiyatlara karşı dayanıklılıklarının sona erdiğinin habercisidir” .
Derinleşen farklılıklar
Gıda Görünümü raporu, mevcut farklılıkların daha belirgin hale gelebileceği konusunda uyarıyor.
Yüksek gelirli ülkeler, tüm gıda ürünleri yelpazesinden ithalat yapmaya devam ederken, gelişmekte olan dünyadaki muadilleri giderek temel ürünlere odaklanacak.
Geçen ay, Uluslararası Para Fonu ( IMF ) , düşük gelirli ülkelere acil durum finansmanı sağlamak için yeni bir Gıda Şok Penceresini onayladı .
FAO, bu hareketi memnuniyetle karşıladı ve artan gıda ithalatı maliyetlerinin yükünü hafifletmek için önemli bir adım olarak nitelendirdi.
Tarımla ilgili ithalatlar
Rapor ayrıca ithal tarımsal girdilere yapılan harcamaları da değerlendiriyor.
Bu yıl, küresel faturanın büyük ölçüde ithal edilen enerji ve gübreler için daha yüksek maliyetler nedeniyle yaklaşık yüzde 50 artarak 424 milyar dolara veya 2020'ye göre yüzde 112'ye çıkması bekleniyor . FAO, "Küresel tarımsal üretim ve gıda güvenliği için olumsuz etkilerin" 2023'e kadar uzanacağını söyledi.
Emtia bilmecesi
Gıda Görünümü raporu, ajansın Piyasalar ve Ticaret Bölümü tarafından yılda iki kez yayınlanır.
Ayrıca tahıllar, yağlar, şeker, et, süt ürünleri ve balık gibi emtialar için piyasa arzı ve kullanım eğilimlerini de içerir.
Şu anda arzlar rekor seviyelere yakın, ancak birçok faktör ileride daha sıkı pazarlara işaret ediyor.
Örneğin, dünya buğday üretiminin, Kanada ve Rusya'daki önemli hasat geri kazanımlarıyla desteklenerek, önümüzdeki yıl 784 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor.
Bunun küresel buğday stoklarını rekor seviyelere çekmesi gerekse de raporda, birikimlerin çoğunlukla Çin ve Rusya'da beklendiği, stok seviyelerinin ise dünyanın geri kalanında yüzde sekiz oranında düşeceği tahmin ediliyor.
