Finans kişilerin kurumların maddi gelir elde etmeleri, yatırım yapmaları yatırımları ekonomi bilimine uygun olarak değerlendirmeleridir. İşletme ve ekonominin ortak dalıdır.
Fon Sermaye yönetimlerince yetki verilmiş kurumların yatırımcılardan topladığı birikimlerle riskleri dağıtmak amacıyla hisse senedi, devlet tahvili, döviz, değerli maden, faiz getirili değerli kağıt ve sistemlerde resmen tanınması halinde kripto paralar ile çeşitlendirilerek oluşturulan portföylerdir.
Portföy: Bankalar, aracı kuruluşlar yada kişilerin ellerinde bulundurduğu her türlü işlem yapılabilen taşınır değerlerin tümüdür.
Toplumlar çağlar boyu gelişmek ekonomik güç elde etmek ve paraya sahip olmak için sanayi, tarım, enerji ve tüm alanlarda çaba sarfettiler. Gerektiğinde çalıştılar, çatıştılar, savaştılar.
Yaşadığımız bu tarihsel süreçte yeni bir uygarlık çağı bilişim teknolojileri ve dijital çağ olarak adlandırılmaktadır.
Son yıllarda dijital teknolojiler ile birlikte ekonomi ve finans sistemleri yepyeni boyutları finansal teknolojileri yaşamımızda kişisel ve kurumsal boyutlarda kullanmaktayız.
Yüzyıllar boyunca ticari, sanayi, tarım, ulaşım, enerji, emek ve diğer tüm alanlarda takas yöntemi kullanılarak kişisel ve kurumsal ihtiyaçlarımızı temin ederdik.
Daha sonraki çağlarda ilk kez Likyalılar altın ve gümüş gibi değerli madenleri bulup işlemleriyle takas yerine altın ve gümüşten yapılmış değişim aracı parayı M.Ö 7.yüzyılda kullanmaya başlamışlardır. İlk para şimdiki on kuruş boyutunda %75 altın,%25 gümüş karışımı elektrom adlı alaşımdan üretilmiş ve para insanlık tarihinden günümüze gelmiştir.
Daha sonraları M.S.9.yüzyılda Çinliler kâğıttan değişim aracı parayı kullanmaya başladıkları Gezgin Marco Polo İpekyolu üzerinden Çin gezisindeki anılarını Avrupa'ya döndüğünde anlatmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kağıt Para Tarihçesi kayıtlarına göre M.Ö 2.yüzyılda Çinliler deri para kullanmış, M.S 806 yıllarında Çin'de kağıt para ilk olarak çıkmıştır. Batıda 17.yüzyılda ABD 'de Messachuset’te, İngiltere 'de kuyumcular tarafından,1690 da İsveç 'te 1694 de İngiltere Merkez Bankası daha sonra diğer Avrupa ülkelerinde kullanılmaya
Osmanlı İmparatorluğu 1842 yılında Kaime-i Nakdiye-i Muteber i başladı, 1856 yılında İngiltere ile birlikte Osmanlı Bankası 'nı kurmuştur.
1950 yıllarında ABD'de para yerine ilk banka kartı kullanılmaya başlanmıştır. POS( point of sale) banka kartı satış noktaları kullanılması gelişmiştir
Ülkemizde ilk kredi kartı 1988 yılında Yapı Kredi Bankası tarafından müşterilerinin kullanımına sunulmuştur.
Merkez Bankası
EFT 1992 yılında paranın elektronik transferi olarak 8.30-17.30 arası, FAST(fonların anlık ve sürekli transferi,7/24 ) bankalar arası finansal transfer olarak uygulamaya koymuştur.
FAST 2021 yılında mobil cihazlar ile ödeme aracı olarak sistemlere girmiştir.
Yakın gelecekte ekonomik gelişmeler çok hızlı teknolojik değişim ve dijital dönüşümler dünyada Birleşmiş Milletlere bağlı 208 ülkenin kullandığı klasik para birimleri dolar, Euro, TL, yen, yuan, sterlin ve diğer para birimlerinin yerini dijital paralar finansal değişim araçları şifreli ödeme ve değişim araçlarına dönüşebilecektir.
Kripto dijital ve elektronik para şifreli internet mobil cihazlar bilgisayarlar ağ parası elektronik ortamda sayısal (dijital) olarak saklanır merkezsiz kendi şifresiyle kilitlenir, açılır, kullanılır kontrol edilebilir, hiçbir banka veya finans kuruluşları hakimiyet kuramaz. Dijital paralar teknolojilerin ve uygarlıkların geliştiği süreçlerde bankalar ve finans kuruluşları kalmayacak, dijital teknolojilere sahip kişiler kuruluşlar dünyada ve ülkelerde yönetimlerde hakim olabileceklerdir.
Günümüzde finans sistemlerinin dijitalleşmesiyle birlikte geleneksel finansal hizmetleri yerine yeni uygulamalarla finansal endüstriler entegrasyonu gelişmektedir.
Mobil cihazlarla ödeme teknolojileri,
Temassız Ödeme sistemleri,
Yapay zeka destekli finans teknolojileri ile portföy yönetimi,
Göz ve Retina tanıma, parmak izi ile güvenli işlemler, ses tanıma uygulamaları,
Blockchain Teknolojileri ile kripto para (dijital, şifreli) paranın gelişmesi.
Her türlü sigorta hizmetleri izlenmesi, veri oluşturulması,
Yapay zeka ile ödeme ve bütçe planlama sistemleri uygulamaları,
Hisse senedi alım satım işlemleri, kitle fonlama platformları uygulamaları, mobil bankacılık,
Kredi rapor ve izleme uygulaması.
Tüm dünyada internet ve mobil cihazlar ile uygulamaların gelişmesi finans kuruluşlarını yeni ve daha inovasyon çözümleri sunmaya, alternatif işlemler yapmaya, finans dünyası dışındaki ulaşmayı hedefliyor.
e-ticaret blockchain bulut bilişim ağları ile dijital para, sigorta, kütlesel fonların işlemleri her geçen süre yaygınlaşmaktadır.
Finans Teknolojileri yakın gelecekte nesnelerin interneti lOT makine öğrenmesi, yapay zeka daha gelişmiş insansı yapay zekalı robotik cihazlar ile tüm işlemler daha hızlı, hatasız daha doğru karar verme süreçlerini tüm kullanıcılara sunabileceklerdir. Finans Kurumları yapay zeka sohbet görüşmeleri düzenlemeleriyle isteklilerin tüm gereksinmelerine cevap verebilecek uygulamalar geliştirilebilecektir.
Finans Teknolojilerinin hızlı gelişmeleri ülkemizdeki tüm bankaların bu gelişmelere çok büyük ilgi duyduğu uygulamalar geliştirdiği görülmektedir. Tabii böylesi teknolojik gelişmeler yakın gelecekte bankacılık mesleğinde yeni tanımlar getirecek.
İnsansız ve dijital bankacılık finans hizmetlerine dönüşebilecektir.
Finans Teknolojileri uluslararası tanımlamalarda Fintech (Finans Technology) ifade edilmekte Fintech uygulamaları ile yapay zeka, blockchain, İOT nesnelerin interneti, büyük veri (big data), Metaverse,her boyutu ile finans kuruluşlarını kişilerin tüm varlıklarını düzenleme, geliştirme,kayıtlarına alma, şifreleme ile sahip çıkmasını kolaylaştirabilecektir.
Ülkemizde kullanılan yeni nesil teknolojik ödeme araçlarından bazıları;
İyzico 2013 te kurulmuş e-ticaret ödeme, diğer mobil ödeme işlemleri 2019 yılında Payu ile birleşmiştir.
Papara 2021 yılında dijital hesap olarak kurulmuştur. para gönderme, alma, fatura ödeme, sanal pos, temassız ödeme, bütçe yönetimi, online işlemler.14 milyon kullanıcıya ulaşmıştır, İşbank ,QNB, Garanti Bankası, Yapı Kredi Bankası, Vakıf Bank, Akbank, Ziraat Bankası) üyesi olarak hizmet vermektedir.
Pokus; Türk Telekom dijital cüzdanı 7/24 para transferi, temassız ödeme, alış veriş, fatura ödeme, oyun , online işlemler 2021 de kurulmuştur.
Paribu 2017 de kurulmuştur. Kripto para işlemleri yapmaktadır.
Ayrıca FAST, Kolas,TR karekod gibi dijital ödeme araçları da yoğun bir şekilde uygulamalar geliştirmektedirler.
